نائوشیکا از دره‌ی باد

در آینده‌ای بسیار دور، بخش بزرگی از جهان توسط خاکی مسموم احاطه شده است. مسمومیت این خاک ناشی از تمدن و زباله‌های صنعتی است که انسان‌ها در گذشته از خود به‌جا گذاشته‌اند. اکنون، انسان‌هایی که باقی مانده‌اند در دره‌ای منسوب به دره‌ی ‌باد زندگی می‌کنند. جایی نزدیک به یکی از این مراکز فساد که حشرات بسیار بزرگی مسئولیت نگهبانی از آنجا را دارند. از خاک‌های مسموم‌شده قارچ‌هایی می‌روید که هاگ‌هایی سمی را به هوا پرتاب می‌کند. به‌دلیل پراکنده‌شدن هاگ‌های سمی در هوا، تنفس برای انسان کشنده و زیست برای گیاهان غیر ممکن شده است. مردم، این مناطق سمی را دریای فساد نامیده‌اند. مردم همگی در دره‌ی باد در کمال صلح و ارامش با یکدیگر زندگی می‌کنند. آنها پرنسس نائوشیکا و پدرش که پادشاه این کشور است را بسیار دوست می‌دارند، اما  دستخوش حمله‌ی پرنسس کوشانا از کشور تولمیکیا قرار می‌گیرند. قصد پرنسس کوشانا از این حمله بیدارکردن خدای مبارز و سوزاندن دریای فساد است، حال آنکه نائوشیکا با استفاده از قدرت هیپنوتیزم می‌تواند بدون اعمال خشونت و جنگ‌افروزی حشرات نگهبان را کنترل کند. داستان حول محور شیوه‌ی درست مبارزه با دریای فساد و موجودات خطرناک آن است که نهایتاً دیدگاه صلح‌طلبانه‌ی نائوشیکا بر دیدگاه جنگ‌طلبانه‌ی پرنسس کوشانا پیروز می‌شود. در آخر نیز مشخص می‌شود که نائوشیکا همان منجی افسانه‌ای لباس آبی است که مادربزرگ آن را پایان‌دهنده‌ی این جنگ‌ها و نجات‌بخش دره‌ی باد می‌دانست.

• نظر شما درباره‌ی نجات پرنسس توروبیکیا توسط نائوشیکا چیست؟ به‌رغم گرفتاری‌های بعدی که این کار برای نائوشیکا به‌وجود آورد آیا از نظر شما عمل درستی بود یا غلط؟ فکر می‌کنید در شرایط ناامن، صلح بهتر می‌تواند آرامش را به انسان برگرداند یا جنگ؟ اگر بستگی دارد، به چه چیزهایی بستگی دارد؟ آیا یک الگو می‌توانید برایش تعیین نمایید؟ به‌نظر شما در چه شرایطی انسان می‌تواند در برقراری صلح و امنیت نقشی داشته باشد؟

«نائوشیکا از دره‌ی باد» بر اساس مانگایی به همین  دومین انیمه‌ی بلند کارگردان معروف و محبوب ژاپنی هایائو میازاکی است. داستان نائوشیکا به ما می‌گوید که زیست انسان بر مدار صلح، قدرت و ارزش بیشتری در برابر جنگ‌ و انتقام‌‌گیری شخصی یا جمعی دارد. نائوشیکا به‌عنوان یک منجی و با داشتن قدرت هیپنوتیزم راهی را می‌گشاید که تاکنون هیچ‌یک از اهالی دره‌ی باد آن را ندیده است. او برخلاف روش پدرشاه، خانواده و مردمانش پیروزی را در صلح کامل می‌بیند و از طریق قدرت هیپنوتیزم با حشرات غول‌آسا و دشمنان خارجی در کشورهای همسایه زیستی مسالمت‌آمیز برقرار می‌کند تا به این صورت بتواند صلح را جاری کند و به تمام موجودات فرصت زندگی و پیداکردن راه درست را هدیه دهد. در این انیمه، عشق و مهربانی قوی‌ترین سلاحی است که میازاکی آن را به نمایش درآورده است. این اندیشه می‌تواند آغازگر اتمام همه‌ی جنگ‌های درونی و بیرونی عنوان ‌شود و با فراگیرشدنش دیگر لزومی به جنگ از روی ترس یا هر چیز دیگری احساس نشود. نائوشیکا، منجی این داستان نیز درنهایت با تیغ مهر و صلح، آرامش را به دره‌ی باد برگرداند، کاری که از هیچ سلاحی بر نمی‌آمد. اما اگر بخواهیم برخلاف این اندیشه پیش برویم، همان می‌شود که دریای فساد و عوارض زباله‌های صنعتی‌اش برای زندگی بشریت به‌وجود آورد. درحقیقت، زباله‌های صنعتی می‌توانند استعاره‌ای از زباله‌های فکری باشند که باعث شکل‌گیری اشتباهات و به‌تبع آن به‌وجودآمدن هزاران مشکل و تباهی در مسیر زندگی بشریت باشد. ممکن است بعد از تماشای این انیمه، برای نوجوان شما این چالش به‌وجود آید که برقراری صلح بر روی زمین کار چه کسی است، آیا ما انسان‌های معمولی هم می‌توانیم قدمی برای ایجاد صلاح و آرامش برداریم؟ پاسخ می‌تواند این باشد که محقق‌شدن این امر به‌دست انسان به یک آگاهی جمعی نیازمند است. قبل از آنکه این آگاهی جمعی به‌وجود آید، ابتدا باید از مفاهیم کلانی مثل اخلاق، انسانیت، حق‌طلبی، عدالت، ظلم، تجاوز و... یک قرائت درست مشترک در بین تمامی ملت‌ها وجود داشته باشد تا بر این اساس، خرد و آگاهی جمعی حاصل شود و بشریت نیز بتواند صلح، آرامش و برابری را در کره‌ی خاکی تجربه کند.

کار بسیار زیبایی است، این داستان حاوی پیام بزرگی است و قهرمان بسیار ستودنی دارد. ناوسیکا از دره بادها، ساخته هایائو میازاکی، کارگردان فیلم‌های انیمیشن ژاپنی جذاب و تحسین‌شده‌ای مانند روح پرگشته، پونیو و بسیاری دیگر است. سطح خلاقیتی که در این فیلم به نمایش گذاشته شده، از هر حشره غول‌پیکر و گیاه سمی گرفته تا کشتی هوایی آسیب‌دیده، بسیار جذاب و گیراست. دوبله این نسخه نیز بسیار خوب است. مطمئناً بسیاری از طرفداران انیمه از اینکه نسخه کامل اصلی این فیلم در دسترس قرار گرفته، هیجان‌زده شده‌اند. ناوسیکا از دره بادها در برخی مواقع کمی طولانی به نظر می‌رسد، اما اگر ذهن کودکان در حین بحث درباره اینکه چرا یک روستا با روستای دیگر در حال جنگ است، سرگردان شود، می‌توانند به انیمیشن خنک و جذاب آن خیره شوند تا دوباره به داستان برگردند.