بایگانی

«جورج» متخصص هوش مصنوعی در ساخت ربات‌هاست که در یک تصادف همسر خود را از دست می‌دهد و همزمان با کار روی پروژه‌ی ساخت ربات برای شرکتی که به او امکانات و تجهیزات مناسبی داده‌اند، مخفیانه می‌خواهد رباتی انسان‌نما بسازد و آرشیو خاطرات، حافظه و شخصیت همسر از‌دست‌رفته‌اش را در آن کار بگذارد تا التیام‌بخش مرگ همسرش باشد. در این بین با استفاده از تکنولوژی پیشرفته، می‌تواند به مدّت‌زمان مشخصی که درحال اتمام این بازه هست با همسر خود که مرده تماس تصویری و درنهایت، تماس صوتی داشته باشد. در این بین، جی‌2، نسخه‌ی دوم ربات‌ها، به جی‌3 حسادت می‌کند و از جورج می‌خواهد تا او را تکمیل کند ولی پاسخ مناسبی از جورج نمی‌گیرد و بعد از دیدن جاگذاری پاهای خودش به جی‌3 دست به خودکشی می‌زند. جی‌3 از نظر ظاهر و شخصیت بسیار به همسر ازدست‌رفته‌اش شبیه است و لذا سعی می‌کند پروژه‌ی ساخت ربات‌هایش را برای مدیران شرکت، پروژه‌ای شکست‌خورده جلوه دهد تا به‌طورکامل آرشیو حافظه‌ی همسرش را انجام دهد و آن‌ها ربات‌ها را از او نگیرند. اما مدیران شرکت متوجه تخطّی او از قوانین شده‌اند و درحال واردشدن به مقر او هستند تا ربات‌ها را از او بگیرند و درست در زمانی که جورج عملیات انتقال حافظه‌ی آرشیو به جی‌3 را با موفقیت طی می‌کند، آخرین تماس صوتی از همسرش را دریافت می‌کند و متوجه می‌شود درواقع این خود او بوده است که در تصادف مرده است و در این مدّت همسرش که صاحب فرزندی از او هم هست در این مدّت با روح او در ارتباط بوده است.

• به نظر شما چرا برای «جورج» پذیرفتن مرگ همسرش بسیار دشوار بود؟ تلاش او در ایجاد زندگی دوباره‌ی همسرش کار درستی بود؟ چرا؟ چه احساسی درمورد مرگ خود یا عزیزان‌مان داریم؟ چرا رهاکردن عزیزان این‌قدر سخت است؟ رابطه‌ی جورج با J1 و J2 چگونه است؟ آیا شباهتی با رفتار والدین با فرزندان داشت؟ جذابیت فیلم‌های علمی تخیلی به‌خصوص ربات‌های هوشمند انسان‌نما در چیست؟ واقعاً چه حد و مرزی می‌توان برای آینده‌ی ربات‌ها در نظر گرفت؟ آیا واقعاً با آرشیوکردن خاطرات انسان و قراردادن در حافظه‌ی یک ربات می‌توان از او مانند یک انسان انتظار داشت؟ آیا تفاوت انسان با ربات تنها در ظاهر و خاطرات است؟ آیا ربات‌ها می‌توانند جایگزین انسان‌ها شوند و آن‌قدر کامل و مملو از احساس و عواطف باشند که روزی در تعامل مستقیم با انسان قرار گیرند؟ خلاصه: با صحبت و تعامل سازنده در ابتدا بفهمیم نوجوان چه برداشت‌هایی از فیلم داشته سپس با طرح پرسش‌هایی او را به سمت دریافت پیام‌های مثبت فیلم ببریم.

«آرشیو» داستانی علمی تخیلی با محوریت استفاده از هوش مصنوعی برای قرار‌دادن حافظه و خاطرات انسان‌ها در ربات‌ها برای تحمّل مرگ عزیزان است. این فیلم از بسیاری از آثار این حوزه الهام گرفته بود تا بتواند آنچه مدنظر دارد را به مخاطب بگوید. اما خیلی موفق عمل نکرده و شاید اگر در پایان فیلم، با مرگ شخصیت اصلی ما را غافلگیر نکرده بود اثری معمولی با صحنه‌هایی وام‌گرفته از فیلم‌های موفق‌تر ژانر هوش مصنوعی و علمی تخیلی باقی می‌ماند و در روایت داستان خودش ناتوان بود. فیلم دارای صحنه‌هایی از تصادف خونین و مرگ، خودکشی یک ربات، سیگار‌کشیدن و خوردن نوشیدنی الکلی و قرص نامعلومی در یک بار است. همراه با تصاویری کابوس‌مانند از تصادف، جیغ و خونریزی و نمایش اسلحه‌ای که شلیک نمی‌شود. لازم است والدین به این نکته توجه کنند که به دلیل رازآلود و مبهم‌بودن فیلم و ازآنجایی‌که شخصیت اصلی همسر خود را از دست می‌دهد، شاید برای نوجوانان قدری درگیری ذهنی ایجاد کند و به‌تبع نگرانی‌هایی از جنس ازدست‌دادن عزیزان یا حتی کشته‌شدن یا مردن خود در او به وجود آید. لذا بهتر است با دقت و تأمل بیشتر و با گپ‌وگفت با نوجوان فیلم مشاهده شود و درکنار تماشای فیلم با آن‌ها صحبت شود و تعامل پویا داشت و از آنچه ذهن آن‌ها را درگیر کرده ابتدا مطّلع شد سپس به رفع نگرانی‌ها در سایه‌ی صحبت پرداخت. خلاصه: فیلم «آرشیو» را با تاکید بر تخیّلی‌بودن و عدم تطابق با واقعیت باید درکنار نوجوان به تماشا نشست و درمورد پذیرش و باور‌کردن مرگ با آن‌ها صحبت کرد.

با وجود اینکه این فیلم شامل عناصر آشنایی از بسیاری از فیلم‌های علمی-تخیلی دیگر است، طراحی بصری جذاب و محتوای احساسی غافلگیرکننده آن در نهایت کافی است تا ارزش دیدن داشته باشد. این فیلم که توسط گاوین راثری نوشته و کارگردانی شده، یادآور فیلم‌های ربات/هوش مصنوعی دیگری مانند بلید رانر، هوش مصنوعی، و اکس ماکینا است، همچنین فیلمی دیگر در مورد مردی تنها و رباتی که در یک مکان گیر افتاده‌اند: ماه، که راثری در آن به عنوان طراح و سرپرست جلوه‌های ویژه بصری کار کرده است. حتی موسیقی عالی اثر استیون پرایس، برنده جایزه اسکار (جاذبه) کمی شبیه موسیقی مشهور فیلم بلید رانر است. در نتیجه، گاهی اوقات آرشیو کمی درجه دوم به نظر می‌رسد.با اینکه ربات J3 با طراحی چشم‌نوازش بخشی از سنت طولانی ربات‌های زیبا با ظاهر زنانه است (که تا فیلم متروپلیس برمی‌گردد)، مارتین قدرت و شخصیت خود را به این نقش می‌آورد. جیمز، ستاره محبوب فیلم Divergent، که تهیه‌کننده مشترک فیلم نیز هست، عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهد و با برخوردی واقع‌بینانه با روابط پیچیده بین جورج و ربات‌ها، به پیشبرد داستان کمک می‌کند. (این ربات‌ها قبلاً شرکای عاشقانه او بودند و حالا بیشتر شبیه بچه‌های نازپرورده‌اند.) فیلمنامه راثری برای آرشیو به‌خوبی تمام تم‌های فیلم را به هم پیوند می‌زند و سوالاتی درباره مرگ و عزیزان از دست‌رفته مطرح می‌کند و پایانی رضایت‌بخش ارائه می‌دهد که مطمئناً طرفداران سرسخت علمی-تخیلی را راضی خواهد کرد.