ملکه شطرنج

سریال «گامبی وزیر» بر اساس رمانی با همین نام ساخته شده است و داستان زندگی بث هارمون، نابغه‌ی شطرنج را روایت می‌کند. ماجرای این داستان حوالی سال‌های ۱۹۶۰-۱۹۷۰ اتفاق می‌افتد. بث دختری است که در نه سالگی یتیم می‌شود و مادر خود را در تصادف رانندگی از دست می‌دهد (پدر بث او و مادرش را در گذشته ترک کرده است) و برای زندگی به یتیم‌خانه‌ فرستاده می‌شود. بث برای اولین بار شطرنج را از سرایدار یتیم خانه، آقای شایبل می‌آموزد. او در مدت کوتاهی نبوغ زیادی در بازی شطرنج از خود نشان می‌دهد، آقای شایبل از یک مربی ممتاز شطرنج دعوت مي‌کند تا بازی بث را تماشا کند، و بث با استعداد خود او را متحیر می‌کند. در همین زمان از بث دعوت می‌شود در مسابقه‌ای شرکت کند و بث در کمال نا‌باوری به تنهایی تعداد زیادی از بازیکنان شطرنج را شکست می‌دهد. در یتیم خانه به دختران قرص‌های آرامبخش داده می‌شود، بث به خوردن این قرص‌ها معتاد می‌شود، تا جایی که به خاطر زیاده‌روی در خوردن قرص‌ها مدیر یتیم خانه او را از بازی شطرنج محروم می‌کند.  بث در سن ۱۵ سالگی توسط خانواده‌ی ویتلی به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شود و به خانه‌ی آن‌ها می‌رود. آقای ویتلی به همسر خود بی‌توجه است و پس از مدتی او را ترک می‌کند و بث به همراه آلما ویتلی زندگی می‌کند. او از آقای شایبل کمک مالی می‌گیرد تا در مسابقه شطرنج شرکت کند. برخلاف تصور دیگران، بث به راحتی تمام بازیکنان تورنمنت را شکست می‌دهد و حتی قهرمان ایالتی شطرنج را هم می‌برد و با جایزه‌ی مسابقه برای خود صفحه شطرنج و لباس می‌خرد. آلما ویتلی که بعد از رفتن همسرش از لحاظ مالی دچار مشکل شده است، بث را حمایت می‌کند تا در تمام مسابقات شطرنج آمریکا شرکت کند، آن‌ها روزگارشان را با جوایزی که بث در مسابقات شطرنج می‌برد، می‌گذرانند. آلما ویتلی به نوشیدن مشروب و استعمال قرص آرام‌بخش معتاد است و همین باعث می‌شود بث هم به خوردن قرص آرام‌بخش ادامه دهد و درگیر اعتیاد به مشروبات الکلی شود. آلما در یکی از سفرهایشان می‌میرد و بث در هفده سالگی دوباره یتیم می‌شود. بث به سرعت مشهور می‌شود و عنوان ملکه شطرنج آمریکا را از آن خود می‌کند. او به تنهایی در خانه ویتلی‌ها زندگی می‌کند و بعد از چند سال خانه را از آقای ویتلی می‌خرد. بث در سفر خود به شوروی که صاحب مشهور‌ترین قهرمانان شطرنج است، موفق می‌شود قهرمان شطرنج دنیا، بورگوف را شکست دهد. دوستان بث در این مسابقه به او کمک می‌کنند تا بهترین نتیجه را کسب کند، بث در همین سفر تلاش می‌کند تا قرص آرامبخش را که به گمان خودش عامل پیشرفت او در شرنج بوده است، ترک کند و از استعمال بی‌رویه‌ی مشروب دست بکشد.

• با فرزند نوجوان خود درباره‌ی هیجاناتی که بث هنگام برد و باخت تجربه می‌کند صحبت کنید. به نظرت بث چگونه با باخت‌های خود کنار می‌آید؟ باختن بث در مقابل قهرمان شطرنج جهان، چه تاثیری بر موفقیت‌های بعدی او گذاشت؟ به نظرت اگر وابستگی بث به قرص و مشروبات الکلی ادامه پیدا می‌کرد، در آینده چه اتفاقی برای بث می‌افتاد؟ آیا بازی شطرنج هم می‌تواند یک بازی تیمی باشد؟ روابط دوستانه و بازی‌گروهی در موفقیت‌های بث چه تاثیری داشتند؟ بث در نهایت متوجه شد که بدون قرص‌ها هم می‌تواند برنده باشد، به نظرت چرا در گذشته به این قرص‌ها وابسته شده بود؟ خلاصه: به نظرت اگر وابستگی بث به قرص و مشروبات الکلی ادامه پیدا می‌کرد، در آینده چه اتفاقی برای بث می‌افتاد؟

لازم است والدین بدانند قهرمان این سریال دختری نوجوان و دائم‌الخمر است که به قرص‌های آرام‌بخش اعتیاد شدید دارد، سیگار می‌کشد و از مصرف مواد مخدری مانند گل هم اجتناب نمی‌کند. نمایش تاثیرگذاری قرص‌های آرام‌بخش بر ذهن بث هارمون (قهرمان فیلم) بدین شکل است که ذهن او بعد از خوردن قرص‌ها پویا و فعال می‌شود و می‌تواند صفحه شطرنج و تمام حرکات بازی را تصور کند و در ذهن خود با رقیب خیالی مسابقه دهد. این نحوه‌ی نمایش می‌تواند برای مخاطب نو‌جوان جذاب‌تر و کنجکاوی بر‌انگیز‌تر باشد، لذا تماشای این مجموعه به نوجوانان زیر ۱۷ سال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. از آن‌جا که تماشای این سریال برای نوجوانان علاقه‌مند به بازی شطرنج می‌تواند جذاب باشد و با توجه به شناختی که از فرزند خود دارید، می‌توانید فرزندان بالای ۱۵ سال خود را در تماشای نسخه سانسور شده‌ی اثر همراهی کنید. (در نسخه‌ی اصلی صحنه‌هایی از برهنگی و رابطه جنسی نمایش داده می‌شود). هم‌چنین لازم است والدین بدانند که بث در کودکی توسط پدرش ترک می‌شود، و در نوجوانی هم پدر‌خوانده‌اش خانه را ترک می‌کند. تمام این چالش‌ها زندگی بث را دشوار می‌کند و بث را به تنهایی زندگی کردن و تکیه نکردن به مرد‌ها عادت می‌دهد. او با هیج مردی ارتباط طولانی برقرار نمی‌کند و تنها به مردی عشق می‌ورزد که شائبه‌ی هم‌جنس باز بودن او در یکی از قسمت‌ها مطرح می‌شود. می‌توانید در رابطه با عملکرد بث، ويژگی‌های شخصیتی او مانند اعتیاد به قرص و نوشیدن مشروبات الکلی که می‌تواند موفقیت او را در شطرنج متزلزل کند و هم‌چنین درباره‌ی اعتماد به نفس او و احساسات و هیجاناتی که هنگام برد و باخت در مسابقات تجربه می‌کند، با فرزند نوجوان خود صحبت کنید و از او بخواهید درباره‌ی این مسائل فکر کند و نظرات خود را با شما در میان بگذارد. خلاصه: نوع نمایش استعمال آرام‌بخش‌ها و مواد مخدر در این سریال و تاثیرات شگفت انگیزی که بر ذهن می‌گذارند، می‌تواند برای نوجوانان کنجکاوی برانگیز باشد.

برخی از عناصر داستان بث هارمون کمی غیرقابل باور به نظر می‌رسند، اما این یک داستان افسانه‌ای با جلوه‌های بصری فوق‌العاده است که به خوبی اجرا شده و برخی از جنبه‌های کمتر قابل باور آن را پوشش می‌دهد. سخت نیست باور اینکه او یک نابغه شطرنج است، اما اینکه این اتفاق در دهه ۱۹۶۰ رخ می‌دهد و با این حال او به نظر می‌رسد که با کمترین درگیری در مورد پذیرش مردان مواجه است در حالی که در حال صعود در رتبه‌بندی‌هاست. برخی از بازیکنان مرد به ایده ورود یک زن به این عرصه می‌خندند، اما او بلافاصله با احترام و تحسین مواجه می‌شود، حتی اگر کمی حسادت در آن باشد.مانند بسیاری از داستان‌های مبتنی بر نوابغ، این داستان (که بر اساس رمانی از والتر تویس است) تلاش می‌کند پیچیدگی‌های شهرت و نبوغ را بررسی کند - ایده‌ای که کسی باید کمی "دیوانه" باشد تا استثنایی شود، و اینکه چقدر می‌تواند برای زندگی شخصی فرد مضر باشد. اما حتی مشکلات سوء مصرف مواد بث تا زمانی که به اوج حرفه‌اش نرسیده، واقعاً او را تهدید نمی‌کند، زیرا در وابستگی فزاینده‌اش به الکل توسط مادرخوانده/مدیرش، آلما، کمک می‌شود. این رابطه احتمالاً جالب‌ترین رابطه در این مجموعه است، و ماریال هلر - که بیشتر به عنوان کارگردان فیلم‌هایی مانند آیا می‌توانی مرا ببخشی؟ و روزی زیبا در محله شناخته می‌شود - اجرای ظریف و پر از احساس و گرمای واقعی ارائه می‌دهد؛ او قطعاً باید بیشتر بازیگری کند. آنیا تیلور-جوی نیز در اینجا کار شگفت‌انگیزی انجام می‌دهد، چهره بی‌حرکت و چشم‌های گویا او به درد و انگیزه عمیقی اشاره دارند که زیر سطح در حال جوشش است. این مجموعه در نهایت ممکن است یک فانتزی از رنج تا ثروت باشد و نه یک درام عمیق که به آن هدف دارد، اما اگر عالی نباشد، چه اهمیتی دارد.