دفترچه مرگ

ژاپن در جرم و فساد فرورفته است و هر روز تعداد زیادی از تبه‌کاران توسط پلیس دستگیر می‌شوند. در همین حین پسر نوجوانی به‌نام لایت یاگامی به‌طور تصادفی در حیاط مدرسه‌ به دفتر عجیبی برمی‌خورد که روی آن نوشته شده «دفترچه‌ی مرگ». قانون دفتر می‌گوید که با نوشته‌شدن نام شخص و تصور چهره‌ی او توسط صاحب دفتر، آن فرد تا چهل ثانیه می‌میرد. لایت با لمس دفتر موجودی عجیب را در برابر خود می‌بیند. او یکی از خدایان مرگ است که در افسانه‌ها به «شینیگامی» معروف است. نامش ریوک است و تنها توسط کسی که دفتر را لمس کرده است دیده می‌شود. او تا زمانی که دفتر به‌دست لایت باشد با او خواهد ماند. لایت که شخصیتی عدالت‌طلب دارد تصمیم می‌گیرد که از دفتر برای نابودی فاسدان و تبه‌کاران استفاده کند؛ او این اشخاص را از طریق روزنامه و اخبار شناسایی می‌کند و با نوشتن نام و تصور چهره‌‌شان تمام آنها را از میان برمی‌دارد. طولی نمی‌کشد که این مرگ‌های مشکوک پای پلیس را به داستان باز می‌کند. پدر لایت که رئیس اداره‌ی پلیس ژاپن است از مرد جوانی به‌نام L که معروف‌ترین کارآگاه دنیاست دعوت به‌همکاری می‌کند. هیچکس تا به‌حال L را ندیده و او تنها از طریق یک کامپیوتر با جهان بیرون ارتباط برقرار می‌کند. L در تصمیمی بی‌سابقه به ژاپن می‌رود و با پدر لایت و چند پلیس دیگر یک گروه تحقیقاتی تشکیل می‌دهد. لایت که از این موضوع مطلع می‌شود تصمیم می‌گیرد که خود را نزدیک دشمنش یعنی L نگه دارد. پس با یک برنامه‌ریزی خود را به آنها اثبات می‌کند و وارد گروهشان می‌شود. پس از ورود چند شخصیت فرعی و فراز و فرودهای بسیار، L به لایت مشکوک می‌شود، اما برای اثبات آن مدرکی ندارد. از اینجا چالش‌های میان لایت و L آغاز می‌شود که تا انتهای سریال ادامه دارد و با مرگ شخصیت‌های اصلی به پایان می‌رسد.

• به‌نظر تو چرا لایت یاگامی خود را خدای دنیای جدید معرفی می‌کند؟ چرا نمی‌تواند خود را مثلا خدای عدالت معرفی کند؟ عدالت مدنظر لایت چه عدالتی است؟ به‌نظر تو آیا لایت شخصیتی عادل است؟ فکر می‌کنی چه چیزی باعث شکست لایت شد؟ شخصیت‌های دوست‌داشتنی این سریال از نظر تو چه کسانی هستند؟ آیا لایت یاگامی برای تو یک قهرمان است؟ اگر دفترچه‌ی مرگ در اختیار تو بود از آن چه استفاده‌ای می‌کردی؟ به‌نظرت اصلا می‌توان از این دفتر استفاده‌ی مثبت و مشروعی کرد؟ به‌نظرت در این داستان هدف می‌تواند وسیله را توجیه ‌کند؟ خلاصه: به‌نظر تو اگر هستی از نظم و قانون خود خارج شود از انسان‌ها کاری برمی‌آید؟

سریال «دفترچه‌ی مرگ» بر اساس یک مجموعه مانگا به‌همین نام ساخته شده است. از این مانگا و سریال، چند فیلم سینمایی نیز در سال‌های مختلف تولید شده است. این سریال به‌دلیل ژانر و موضوع خود حاوی صحنه‌هایی از اقدام به قتل توسط یک دانش‌آموز 17ساله از طریق دفترچه‌ای افسانه‌ای است. اگرچه او با شعار عدالت‌طلبی دست به زنجیره‌ای از قتل‌ها می‌زند، اما این اقدام نه در داستان اثر و نه در دنیای حقیقی نمی‌تواند مشروعیتی داشته باشد.  مخاطب در سیر این داستان با چالش‌هایی مواجه خواهد شد که اساساً آیا قانون می‌تواند به‌تنهایی برای داشتن جامعه‌ای امن و عدالت‌محور کافی باشد؟ چه کسی اجازه دارد مجرم را شناسایی و برای او مجازات تعیین کند؟ انسان‌های معمولی چه نقشی می‌توانند در گسترش عدالت و کم‌شدن شدت جرم و جنایت داشته باشند؟ لایت یاگامی با در اختیارداشتن دفترچه‌ی مرگ در مسیری از تحول درونی قرار می‌گیرد. او بی‌هیچ دلیلی، بدون آنکه حتی دارای تروما یا گذشته‌ی رنج‌آور و تاریکی باشد، کم‌کم از یک انسان عدالت‌طلب به موجودی قدرت‌طلب، مغرور، شیطان‌صفت و جاه‌طلب تبدیل می‌شود، تا جایی که خود را خدای دنیای جدید معرفی می‌کند. عدالت مدنظر لایت، عدالتی برخواسته از آراء فیلسوف آلمانی «فردریش نیچه» است. به این منظور که برای برقراری عدالت لزوماً نباید عادل بود، بلکه باید قدرت داشت و اگر کسی مورد ظلم قرار گرفت، به این دلیل است که او قدرت ندارد. پس اگر عدالت می‌خواهی، به‌دنبال قدرت باش! پیشنهاد می‌کنیم برای فهم راحت‌تر این پیام، مقاله‌ی «عدالتی برآمده از دفترچه‌ی مرگ» را در همین سایت مطالعه بفرمایید. وجود شینیگامی‌ها و نمایش دنیای آنها در این اثر می‌تواند تبدیل به یک فرصت مطالعاتی در زمینه‌ی فرهنگ‌های ژاپنی برای شما شود. خلاصه: پس از تماشای این سریال می‌توانید درباره‌ی مفهوم عدالت‌طلبی، خیر و شر و مسیر تحول شخصیت اصلی صحبت کنید.

این مجموعه فکری، ذهن مرد جوانی را بررسی می‌کند که دیدگاه ساده‌انگارانه‌اش از دنیای جدید، به او اجازه می‌دهد تا خود را از بی‌اخلاقی اعمالش جدا کند. دث نوت به برخی از پرسش‌های اخلاقی پیرامون اعدام مجرمان به نام عدالت می‌پردازد. اما در حالی که این مجموعه فاقد خون و خشونت بسیاری از مجموعه‌های انیمه دیگر است، این درام روان‌شناختی تاریک برای طرفداران جوان انیمه مناسب نیست.