الیور تویست

در این فیلم کلاسیک سیاه و سفید، دیوید لین، استاد فیلم‌سازی، روایت نسبتا وفاداری از رمان مشهور چارلز دیکنز، الیور تویست ارائه می‌کند. الیور (جان هاوارد دیویس) فرزند نامشروع زنی انگلیسی از طبقه اشراف است که برای زایمان به خانه‌ای در یک منطقه روستایی می‌گریزد. او پس از زایمان می‌میرد و پسرش و یک طلسم را تنها می‌گذارد. وقتی پسر به ۹ سالگی می‌رسد، توسط صاحب خانه روستایی، بمبل (فرانسیس ال. سولیوان)، به مردی فروخته می‌شود که از او برای کار اجباری استفاده می‌کند. الیور فرار می‌کند و به لندن می‌رود، جایی که بلافاصله توسط آرت‌فول داجر (آنتونی نیولی در دوره پیش از نوجوانی) شناسایی می‌شود، او یک جیب‌بر و دزد ماهر است که توسط فاگین (الکس گینس)، یک تبهکار زیرزمینی لندن، استخدام شده است. وقتی داجر الیور را در سرقت کیف پول یک جنتلمن همراهی می‌کند، اتفاقی نقش خود را ایفا می‌کند. داجر فرار می‌کند اما پلیس الیور را دستگیر می‌کند. وقتی الیور به دلیل آنفولانزا بیهوش می‌شود، براونلو (هنری استفنسون)، جیب‌بری ثروتمند و مهربان، او را به خانه می‌برد و از او پرستاری می‌کند. بین پسر و پیرمرد بزرگوار، که در نهایت معلوم می‌شود پدربزرگ الیور است، رابطه نزدیکی برقرار می‌شود. وقتی الیور توسط گروه فاگین دوباره ربوده می‌شود، یکی از اعضای بی‌وجدان خانواده براونلو، با ردیابی طلسم به خانه روستایی، رد الیور را پیدا می‌کند. اگر او بتواند الیور را از میان بردارد، ارثیه خانواده از آن او خواهد بود، اما براونلو هرگز دست از تلاش برنمی‌دارد. همکار فاگین، سایکس، زمانی که فاگین او را متقاعد می‌کند که ننسی (کی والش، که در آن زمان همسر دیوید لین بود) همه آنها را به خاطر الیور لو داده است، او را می‌کشد. پیچیدگی و طول داستان یادآور این نکته است که دیکنز توسط ویراستاران داستان‌های سریالی خود، بر اساس تعداد کلمات، پرداخت می‌شده است.

• آیا این نسخه الیور تویست با نسخه سینمایی مشهور موزیکال برادوی تفاوت دارد؟ آیا این موضوع باعث می‌شود تا بخواهید نسخه اصلی اثر دیکنز را بخوانید؟
• آیا فکر می‌کنید رمان‌ها و فیلم‌هایی که درباره‌ی مشکلات اجتماعی مانند کار کودکان، ستم بر زنان و فقرا هستند، ممکن است به تغییر نگرش‌ها و سیاست‌هایی که بر کودکان، زنان و فقرا حاکم هستند، کمک کرده باشند؟ چرا یا چرا نه؟
• این داستان چه چیزی درباره نحوه رفتار با کودکان و زنان در انگلستان قرن نوزدهم به ما می‌گوید؟ چه بخش‌هایی از فیلم نشان می‌دهد که زنان در جامعه آن زمان به عنوان برابر با مردان در نظر گرفته نمی‌شدند و بدرفتاری با کودکان و بهره‌کشی از آنها امری رایج بود؟

در اقتباس سیاه و سفید دیوید لین از رمان مشهور چارلز دیکنز، اولیور تویست، والدین باید بدانند که فیلم به نمایش ظلم علیه کودکان و سرکوب زنان می‌پردازد که از ویژگی‌های زمان دیکنز و آثار او بود. این دنیای تاریکی است که در آن فقیران مورد تبعیض قرار می‌گیرند و راحتی زندگی یک شخص توسط طبقه اجتماعی، تحصیلات و جنسیت تعیین می‌شود. دزدی، کار کودک و قتل رویدادهای معمولی در این جهان به نظر می‌رسند. نوشیدن الکل بیش از حد در یک میخانه دیده می‌شود. اگرچه نانسی، دوست پسر بیل سایکس، یک فاحشه است، اما فیلم به طور مشخص به این موضوع اشاره نمی‌کند. چماقی بالا رفته دیده می‌شود و بعداً بخشی از یک جسد، اما نه قتل واقعی و نه خونین پس از آن نشان داده نمی‌شود. زنی پس از زایمان می‌میرد. کودکان، که تقریباً برده‌های یتیم‌خانه هستند، سخت کار می‌کنند و جز جوی رقیق چیزی نمی‌خورند. اولیور شلاق زده می‌شود. یک قاتل مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد و از روی سقف می‌افتد. صحنه قبلی نشان می‌دهد که طنابی دور گردنش انداخته‌اند، اما این که به اشتباه با آن دار زده می‌شود، نشان داده نمی‌شود.

Lean یک استاد هنر سینما بود و هر ترفند نورپردازی، زاویه دوربین، جزئیات صحنه، لباس و صداگذاری در این فیلم، روایت تیز و هوشمندانه آن را تقویت می‌کند. عکس‌برداری چشم‌نواز سیاه و سفید در الیور تویست به برجسته‌سازی دنیای غم‌انگیز و پنهان ستم کمک می‌کند: در کارگاه کار، در کارخانه‌ای که از کودکان کار سوءاستفاده می‌شود، در خیابان‌هایی که یتیمان گدا برده گنگ‌های ناخوشایند هستند. تاریکی و روشنایی اینجا نیز داستان را روایت می‌کنند. اتفاقات بد در تاریکی رخ می‌دهند - هم به صورت استعاری و هم واقعی - و اتفاقات خوب در روشنایی رخ می‌دهند - هم در روز و هم در ذهن روشن. در شب است که مردی دوست‌دختر خود را به قتل می‌رساند. اما قتل هرگز نشان داده نمی‌شود. نمای پایین‌زاویه‌ای از یک سلاح قتل بلند، خشونت وحشتناکی را که در شرف وقوع است، پیش‌بینی می‌کند.سر الک گینس که پیش از این با لین برای ساخت فیلم «آرزوهای بزرگ» در سال ۱۹۴۶، بر اساس رمان دیکنز همکاری کرده بود، با گریم دراماتیک خود شبیه جادوگری از اوز شده است. بینی، ریش و موی مصنوعی اغراق‌آمیز او هرگز در یک فیلم رنگی جواب نمی‌داد و حتی در یک فیلم سیاه و سفید هم به زحمت قابل تحمل است. او در زمان و مکان نامناسبی قرار دارد و لباسش بیشتر شبیه لباس‌های پاره‌ی موسی است تا رهبر یک گروه خلافکار خیابانی در لندن قرن نوزدهم. فیلم به طور مشخص فاگین را یهودی معرفی نمی‌کند، اما بینی عقابی اغراق‌آمیزی که لین برای گینس انتخاب کرد، جنجال و اتهاماتی مبنی بر یهودستیزی به دنبال داشت که سه سال پس از پایان هولوکاست، دور از انتظار نبود. اعتراضات لیگ ضد افترا مانع از اکران فیلم در ایالات متحده تا سال ۱۹۵۱ شد. در نسخه ویرایش‌شده، بیشتر نمای‌های پروفایل فاگین حذف شد که بعداً بازگردانده شدند.