پیشگویی

در سال ۱۹۵۹ و در یک مدرسه ابتدایی، کودکان نقاشی‌هایی از تصوّراتشان نسبت به آینده کشیده و آن را در کپسول زمان گذاشته و دفن می‌کنند تا آیندگان آن را گشوده و با افکار نسل‌های پیشین آشنا شوند. اما دختری به نام لوسیندا، به‌‌جای نقاشی، مجموعه‌ای از اعداد مرموز را یادداشت می‌کند که موجب تشویش ذهنی او و نگرانی معلمش می‌شود. سال‌ها بعد و در ۲۰۰۹، با جشن ۵۰سالگی مدرسه و گشودن کپسول زمان، پاکت‌نامه‌ی لوسیندا نصیب کیلب شده و کیلب که کنجکاو شده است، کاغذ را بدون اجازه به خانه می‌آورد. پدر کیلب (جان) که استاد دانشگاه در رشته‌ی اخترفیزیک است، با مشاهده و بررسی کاغذ متوجه می‌شود که آن اعداد پیشگویی‌هایی از حوادث ناگوار در آینده هستند. جان که بسیار نگران فرزندش و سرنوشت مردم است، سعی در پیشگیری از این اتفاقات دارد. در این بین نیز کیلب با افرادی مرموز در ارتباط بوده و زمزمه‌هایی را از سوی آن‌ها می‌شنود. جان به سراغ دختر و نوه‌ی لوسیندا می‌رود و با اقناع‌کردنشان، آن‌ها را پیش خود نگه داشته و سعی بر حل مشکلات و محافظت از خودشان دارد. با شدیدترشدن حوادث، جان به بررسی عمیق‌تر اعداد پرداخته و متوجه وقوع یک طوفان خورشیدی می‌شود. اما دایانا که بسیار ترسیده و به جان اعتماد ندارد، همراه با کودکان فرار می‌کند. در مسیر و پس از مشاهده‌ی وخامت اوضاع، دایانا پشیمان شده و سعی بر ملاقات جان دارد. اما افراد مرموز، بچه‌ها را دزدیده و دایانا نیز در تلاش برای رسیدن به آن‌ها، تصادف کرده و می‌میرد. جان بالاخره بچه‌ها را می‌یابد و با افراد مرموز ملاقات می‌کند. کیلب برای پدرش توضیح می‌دهد که افراد مرموز سعی بر نجات آن‌ها دارند و فقط کودکان مجاز به رفتن از زمین هستند. جان و کیلب از یکدیگر جدا شده و کیلب همراه افراد مرموز به خارج از سیاره‌ی زمین می‌رود. سرانجام طوفان خورشیدی به راه افتاده و پس از خرابی‌های گسترده، زمین و تمام موجودات زنده‌ی آن نابود می‌شوند. درانتها نیز شاهد سلامتی کیلب و اَبی و زندگی‌کردن آن‌ها در سیاره‌ای ناشناخته هستیم‌.

• از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که ممکن است برای والدین در رابطه با تماشای این فیلم توسط فرزندشان به وجود بیاید این است که میزان خشونت و ترس این فیلم در حد نسبتاً زیادی قرار دارد و امکان تاثیرگذاری بر روحیه‌ی نوجوانان و مشوّش‌ساختن آن‌ها وجود دارد. والدین می‌توانند با القای حس همدلی و حمایت، حس تشویش و اضطراب ناشی از خشم و ترس در این فیلم را تا حد معقولی در فرزند خود کاهش داده و کنترل کنند. ازطرفی، با نظارت بر رفتار فرزندشان و ارائه‌ی توضیحات لازم، متوجه تقلید یا عدم‌تقلید فرزندشان از مصادیق خشونت و یا ناهنجاری‌های اجتماعی و دینی در این فیلم باشند. با توجه به عادی و هوس‌انگیز نشان‌دادن ناهنجاری‌ها در این فیلم، نظارت والدین بیش‌ازپیش موردنیاز است. لازم است بر رفتارهای غلطِ شخصیت‌های فیلم (به‌ویژه شخصیت اصلی، یعنی جان) تاکید شود و پیامدِ این چنین رفتارهایی بیان شود. با تمرکز بر پیام‌ها و الگوهای مثبت (هرچند اندک) فیلم مانند تشویق و حمایت از استعداد فرزندشان یا تاکید بر حفظ حریم شخصی خود و یا دیگران، موجب تقویت اراده و اعتمادبه‌نفس فرزند خود شوید. با ارائه‌ی حس همدلی و حمایت، روحیه‌ی او را تقویت کنید. اشاره به جدایی «کیلب» از پدرش و طرح موضوع استقلال‌طلبی با توجه به وجود این میل در نوجوانان می‌تواند چالش‌برانگیز و مفید باشد. از فرزند خود بپرسید: - ایجاد تسکین و فراموشی موقّت راه‌حل مناسبی در مواجهه با مشکلات است؟ - مستقل‌بودن از نظر تو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ - آیا ما به حریم شخصی تو احترام می‌گذاریم یا احساس ناراحتی و ناامنی داری؟ - به نظرت موجودات فضایی وجود دارند؟ آیا به وجود حیات خارج از کهکشان راه‌شیری باور داری؟ - از چه نوع اتفاقاتی بیشتر می‌ترسی؟ آیا در مواجهه با ترس‌هایت، راهی برای آرام‌کردن خود داری؟ خلاصه: طرح مباحثی حول محور حیات در دیگر کهکشان‌ها، موجودات ماورایی و نیروهای ناشناخته، اتفاقات ناگوار و ترسناک، دوری از عزیزان و استقلال‌یافتن و مسائل مشابه.

این فیلم ساخته‌ی ۲۰۰۹ و در ژانر علمی تخیلی است. ترس بالای این فیلم آن را در رده‌بندی سنی بالایی قرار می‌دهد. شاخص‌های پیام مثبت و الگوی مثبت در این فیلم شدّت بسیار کمی دارند و به سه مورد محدود می‌شوند: تشویق و حمایت خانم تیلور نسبت به نقاشی بچه‌ها، اشاره به مراقبت بچه‌ها نسبت به برخوردشان با غریبه‌ها و اشاره به رعایت حریم شخصی افراد که توسط جان به گریس تذکر داده شد. والدین محترم می‌توانند با حمایت کلامی و رفتاری خود از عملکرد فرزندشان، نقشی همانند خانم تیلور در فیلم را برای فرزند خود تداعی کرده و موجب تقویت روحیه و اعتمادبه‌نفس فرزندشان شوند. همچنین با رعایت چارچوب‌های لازم و حفظ حریم شخصی فرزندان، اعتماد خود به آنان را نشان دهند. ارزش آموزشی این فیلم اندک است و بیشتر حول محور دیدگاه‌ها و مکاتب علمی فلسفی اندیشمندان و اشاره‌ی کلّی به آن‌ها می‌باشد که عموماً در مکالمات بین جان و دوستش به آن‌ها اشاره می‌شود. ناهنجاری اجتماعی و ناهنجاری دینی در این فیلم در حد متوسط  است و تا حدود زیادی نیز با یکدیگر هم‌پوشانی دارند. پوشش نامناسب خانم‌ها (مادر کیلب، گریس، دایانا) و مصرف مشروبات الکلی توسط جان از این موارد است. والدین محترم ضمن نظارت کامل و تقبیح ناهنجاری‌های موجود در فیلم، می‌توانند پیامدهای مخرّب جسمی و روحی مصرف مشروبات الکلی را در حد نیاز و با زبانی ساده برای فرزند خود شرح دهند. ضمناً نیاز است که صحنه‌های مربوط به دزدی (چه توسط کیلب که پاکت نامه را بدون اجازه به خانه آورد و چه توسط مردم که از فروشگاه‌ها آذوقه جمع‌آوری می‌کردند) برای کودک شفاف‌سازی شده و ضمن تقبیح این اعمال، پیامدهای منفی آن‌ها در جامعه و روحیه‌ی فرد شرح داده شود. خشونت این فیلم نسبتاً بالاست و بیشتر از نوع کلامی و رفتاری است. هرچند صحنه‌های فراوانی از اتفاقات اکشن و ناگوار و آسیب فیزیکی افراد را نیز شاهد هستیم. بیشترین سهم خشونت در فیلم مربوط به تعقیب‌و‌گریزها (بین جان و افراد مرموز، بین جان و مرد بمب‌گذار)، فریادزدن‌ها، آسیب‌های جسمی (کیلب، لوسیندا، دایانا، مردم)، حوادث ناگوار (سقوط هواپیما، منحرف‌شدن قطار، طوفان خورشیدی) می‌باشد که همگی در کنار شاخص‌های ترس قرار گرفته و هیجان و اضطراب فراوانی را به مخاطب منتقل می‌کنند. ترس این فیلم نیز زیاد است و صحنه‌های ناگهانی و صداهای وهم‌انگیز و موسیقی ترسناک را در کل اثر شاهد هستیم. نمایش افراد مرموز، چهره‌های نگران (لوسیندا، خانم تیلور، کیلب، جان)، فریادزدن‌ها و فرارکردن‌ها (مردم در حوادث ناگوار) از موارد ترس در این فیلم هستند. نمایش نیروها و اشیاء شناخته‌شده (خورشید) به شکلی ترسناک و یا نمایش نیروها و اشیاء ناشناخته (افراد مرموز، سفینه‌ی فضایی، سیاره‌ی ناشناخته) نیز از دیگر مصادیق ترس در فیلم «پیشگویی» می‌باشد. به‌خاطر ترس و خشونت بالای این فیلم، نظارت والدین لازم است. با توجه به علاقه‌ی نوجوانان به تقلید از خشونت‌ها و حساس‌بودن آن‌ها در رابطه با مسائل ترسناک و خشونت‌های سطح بالا، لازم است والدین با شفاف‌سازی، شرح مسائل، تقبیح رفتارها، دادن حس اعتماد و حمایت و همدلی به فرزندشان کمک کنند. خلاصه: با توجه به ترس و خشونت بالای این فیلم، القای حس امنیت و حمایت از سوی والدین لازم است. همچنین با توجه به ناهنجاری‌های اجتماعی و دینی موجود در فیلم، نیاز به شفاف‌سازیِ رفتارها و تقبیح و شرح نتایج و عواقب آن‌ها وجود دارد.

دانستن می‌خواهد خیلی چیزها باشد، اما منطقی بودن یکی از آن‌ها نیست. از اوایل فیلم که جان به دانشجویان ام‌آی‌تی خود در مورد تصادفی‌گرایی در مقابل قطعی‌گرایی (به‌طور نامحسوسی صحنه را برای آنچه در پیش است آماده می‌کند و همچنین به نظر می‌رسد که به کلاس هفتم صحبت می‌کند) تا لحظات پایانی که بقای زمین در خطر است، سبک و اکشن بر هماهنگی ارجحیت دارند.شخصیت‌ها هرگز منطقی رفتار نمی‌کنند و فقط داستان را از یک اتفاق هولناک به اتفاق دیگر پیش می‌برند. در تلاش فیلم برای پوشش دادن مسائل مهمی مانند ضعف بشریت در برابر طبیعت، مذهب، فرزندپروری و حتی جرقه‌ای از امید برای آینده، فیلم مسیر خود را در میان جلوه‌های ویژه پرزرق و برق، شخصیت‌های سطحی و فقدان باورپذیری گم می‌کند. شهر تاریک، فیلمی از الکس پرویاس در اوایل کارش، در زنده کردن ژانر علمی-تخیلی بسیار موفق‌تر بود.