دنیای مخفی آریتی

داستان از جایی آغاز می‌شود که پسری به‌نام «شو» به‌دلیل بیماری قلبی و آمادگی برای عمل جراحی باید مدتی را در خانه‌ی پدربزرگ مادرش زندگی کند. در آنجا «ساداکو» خاله‌ی مادرش، به همراه خدمتکار خود «هارو» ساکن هستند و مزیت این خانه به این است که ‌دور از آلودگی و شلوغی شهر قرار دارد. درست زمانی که شو وارد حیاط خانه می‌شود چشمش به دختری می‌افتد که به اندازه‌ی یک بندانگشت است. اسم دختر «آریتی» است و به‌همراه پدر و مادرش در گوشه‌ای از خانه‌ی پدری ساداکو به‌صورت مخفیانه زندگی می‌کنند. هیچکس از دنیای انسانی نباید از راز زنده‌بودن آدم کوچولوهای بندانگشتی آگاه شود، زیرا سال‌ها از آن زمانی که انسان‌ها با آدم کوچولوها ارتباط دوستانه‌ای داشتند گذشته است. اما آن روز به‌دلیل حواس‌پرتی آریتی، شو به این راز پی می‌برد. او حرفی به کسی نمی‌زند، تا زمانی که از طریق خاله ساداکو متوجه می‌شود که پدرشان با آدم کوچولوها ارتباط بسیار دوستانه‌ای داشته است و خانه‌ی کوچک عروسکی که در اتاق شو قرار دارد نیز درواقع خانه‌ای است که او برای خانواده‌ی آریتی ساخته بود. شو قصد دارد تا به آریتی نزدیک شود و به آنها در فراهم‌کردن مایحتاج زندگی کمک کند و آن خانه‌ی عروسکی را دوباره در اختیارشان قرار دهد، اما چنین چیزی هرگز نمی‌تواند اتفاق بیفتد زیرا آریتی و پدر و مادرش پس از اینکه رازشان فاش می‌شود باید به همان جایی بروند که به آن تعلق دارند. پس آریتی و شو با یکدیگر خداحافظی می‌کنند و این آخرین‌باری بود که آدم کوچولوها با انسان‌ها دیدار داشتند.

• چرا آریتی و پدر و مادرش باید به‌دور از چشم انسان‌ها مخفیانه زندگی می‌کردند؟ به‌نظرت خانواده‌ی آریتی زندگی سختی داشتند؟ فکر می‌کنی اگر خانواده‌ی آریتی در خانه‌ی عروسکی زندگی می‌کردند همیشه در امنیت کامل به‌سر می‌بردند؟ اگر شو می‌رفت تکلیف زندگی آنها چه می‌شد؟ با کوچ خانواده‌ی آریتی موافق بودی؟ چرا؟ خلاصه: به‌نظرت اگر آدم‌ها به‌دور از هم‌نوعان یا سرزمین خودشان زندگی کنند چه مسائلی می‌توانند داشته باشند؟

«زندگی مخفی آریتی» یا «بندانگشتی» یا «آریتی» انیمه‌ای سینمایی است که با این سه نام در دنیای انیمه شناخته می‌شود. گفته شده است که «هیروماسا یونه‌بایاشی» اولین تجربه‌ی کارگردانی خود را با این انیمه آغاز کرده و او تا سال 2009 به‌عنوان جوان‌ترین کارگردان استودیوی معروف جیبلی معرفی شده است. داستان این انیمه به قلم «هایائو میازاکی» و با اقتباس از رمان «قرض‌کنندگان» اثر «ماری نورتن» نوشته شده است. خانواده‌ آریتی برای حفظ جانشان مجبوراند که یک زندگی مخیانه داشته باشند، بنابراین آنها مواد غذایی و وسایل زندگی خود را از خانه‌ی خاله ساداکو برمی‌دارند. این عمل آنها ممکن است در نظر کودک شما دزدی محسوب شود. برای اینکه اثر این موضع در ذهن او خنثی شود، شما می‌توانید کوچ خانواده‌ی آریتی از خانه‌ی خاله ساداکو را بهانه‌ای برای گفت‌وگو قرار دهید و به کودک خود بگویید که آریتی و پدر و مادرش برای اینکه بتوانند خودشان غذا یا وسایل زندگی‌شان را تأمین کنند به جایی رفتند که به آن تعلق دارند تا بتوانند از این به‌بعد یک زندگی عادی و راحت‌تری داشته باشند. بنابراین، زندگی در کنار هم‌نوعانمان می‌تواند ما را از انجام کارهای بد یا سخت معاف کند. موضوع دیگری که می‌توان در بستر خانواده راجع به آن صحبت کرد، ارتباط یا تعامل صحیح شخصیت‌ها با یکدیگر است. در این انیمه ما شاهد این هستیم که آریتی گاهی نظری برخلاف خانواده‌اش دارد. او دوست دارد که به شو نزدیک شود و در خانه‌ی عروسکی با حمایت شو زندگی کنند، اما پدر و مادرش خلاف این نظر را داشتند. زیرا وقتی مطلع شدند که بندانگشتی‌های دیگری در جایی دیگر باهم زندگی می‌کنند ترجیح دادند که به هم‌نوعان خود بپیوندند تا هم از بند تنهایی رها شوند و هم زندگی راحت‌تری را تجربه کنند، اما آریتی باید در طی یک مدت زمانی به این نتیجه می‌رسید. این اختلاف‌نظرها به‌هیچ عنوان فضای صمیمانه‌ی خانوادگی آنها را مکدر نکرد، زیرا با گفت‌وگو یا دادن فرصت برای فکرکردن، درنهایت همگی به تصمیم درست رسیدند. شما با اشاره به این موضوع می‌توانید درباره‌ی نحوه‌ی صحیح تعامل در خانواده با فرزند خود صحبت کنید، به‌خصوص در موقعیت‌هایی که هرکس نظری برخلاف دیگری دارد. خلاصه: این انیمه می‌تواند به مخاطب بیاموزد که انسان نیاز دارد تا با هم‌نوعان خود در جایی زندگی کند که به آن تعلق دارد. از سوی دیگر تعامل صحیح و صبورانه‌ی شخصیت‌ها با یکدیگر الگوی بسیار مناسبی را به مخاطب انتقال می‌دهد.

زیبایی فیلم‌های استودیو جیبلی در این است که بسیار عمیق و سرشار از احساس هستند و این فیلم مثالی عالی در این زمینه است. در ظاهر، داستان درباره شگفتی نوجوانی است که یک همتای کوچک پیدا می‌کند که در دنیایی شبیه دنیای خود او زندگی می‌کند، اما درون دیوارهای خانه‌اش و زیر تخته‌های کف اتاق. اما موضوع عمیق‌تر فیلم، به تصویر کشیدن صادقانه‌ی مشکلات پسری است که اغلب تنها مانده و احساس تنهایی می‌کند، و همچنین دختری که فرصت ارتباط با دیگرانی شبیه خودش را ندارد. در فیلم‌های جیبلی، کودکان و نوجوانان اجازه دارند که غمگین، ناامید، نگران، ترسیده و مضطرب باشند—این دنیا، دنیای شیرین و غیرواقعی نیست. با این حال، داستان بدون هیچ تحمیلی روایت می‌شود و تنها واقع‌گرایی را به تصویر می‌کشد که به مخاطب جوان خود توهین نمی‌کند. کودکان ما می‌توانند مطالب پیچیده را درک کنند، به شرط اینکه این مطالب به شیوه‌ای باهوشانه و همراه با همدلی ارائه شوند.بینندگانی که به هیاهو و سرعت دیوانه‌وار سایر پویانمایی‌ها عادت کرده‌اند، ممکن است فیلم دنیای مخفی آریتی را کند و فاقد جلوه‌های ویژه بدانند، اما این ویژگی آن است. نقاشی‌ها زیبا و دقیق هستند و داستان نیز زیبا است. این پویانمایی به ترفندهای پرطمطراق یا موسیقی پرسروصدا -- یا شخصیت‌هایی بسیار عجیب و غریب که آماده تبدیل شدن به کالاهای قابل‌جمع‌آوری در رستوران‌های فست‌فود هستند -- نیازی ندارد تا فیلم شگفت‌انگیزی باشد. این پویانمایی به سادگی همین است.