هری پاتر و جام آتش

«هری پاتر و جام آتش» چهارمین قسمت از مجموعه هری پاتر است. در ابتدای این قسمت هری و دوستانش در جام جهانی کوییدیچ با اتفاقات عجیبی روبه‌رو می‌شوند و نماد طرفداران لردولدمورت «علامت شوم» در آسمان نمایان می‌شود. این اتفاقات مقدمه‌ای برای ماجراهای بعد از آن است. هری و دوستانش چهارمین سال تحصیلشان در مدرسه جادوگری هاگوارتز را آغاز می‌کنند و در ابتدای این سال تحصیلی مدیر مدرسه، آلبوس دامبلدور، اعلام می‌کند که بناست مسابقه‌ی «سه جادوگر» بین هاگوارتز و دو مدرسه جادوگری دیگر از کشورهای متفاوت برگزار شود. شرکت‌کنندگان تنها سه نفر هستند و فقط افراد بالای هفده سال می‌توانند در مسابقه شرکت کنند اما به دلیلی نامشخص اسم هری هم به عنوان نفر چهارم مسابقه از «جام آتش» بیرون می‌آید و هری به ناچار وارد این رقابت می‌شود. مسابقه سه مرحله دارد و در مرحله‌ی آخر شرکت‌کنندگان باید از یک هزارتو عبور کنند و اولین کسی که به جام مسابقه دست پیدا کند برنده‌ی این رقابت است. هری و شرکت‌کننده‌ی دیگر مدرسه‌ی هاگوارتز به نام «سدریک دیگوری» به طور همزمان به جام دست پیدا می‌کنند اما جام مسابقه در حقیقت یک «رمزتاز» است. رمزتاز شیءای جادویی است که به محض لمس کردن افراد را به مکان دیگری منتقل می‌کند. هری و سدریک با لمس کردن رمزتاز به یک قبرستان قدیمی منتقل می‌شوند و هری روی یکی از قبرها نام پدر لردولدمورت «تام ریدل» را می‌بیند و متوجه می‌شود که این حادثه بخشی از مسابقه نیست. در همان لحظه لردولدمورت که بدنی ناتوان دارد همراه با یکی از اطرافیان وفادارش وارد قبرستان می‌شود و به محض ورود سدریک دیگوری را به قتل می‌رسانند. شخصِ همراه ولدمورت معجونی از ترکیبات مختلف درست می‌کند که بخشی از آن خونِ بزرگترین دشمن ولدمورت (یعنی هری پاتر) است و بدن ناتوان ولدمورت را داخل این معجون می‌گذارد و ولدمورت بعد از سیزده سال مجدداً بدنی جسمانی پیدا می‌کند و بازمی‌گردد. او تلاش می‌کند که هری را به قتل برساند اما اتصال جادوی چوبدستی آن دو باعث می‌شود که هری فرصت فرار پیدا کند و به هاگوارتز برگردد. هری پس از بازگشت به همه اعلام می‌کند که لردولدمورت برگشته است و مشغول جمع کردن طرفداران قدیمی خود است. در همین حین مشخص می‌شود که یکی از معلمین مدرسه نیز در حقیقت یکی از طرفداران ولدمورت بوده که خود را به جای فرد دیگری جا زده است. دامبلدور به دانش‌آموزان و وزارت‌خانه سحر و جادو اعلام می‌کند که ولدمورت برگشته است و جامعه‌ی جادوگری دوران تاریکی در پیش رو خواهد داشت. ادامه‌ی این ماجرا در قسمت‌های بعدی مشخص می‌شود.

• در مورد اتفاقات داستان و تفاوت آن‌ها با قسمت‌های قبل گفتگو کنید. بازگشت ولدمورت چه اثری در رفتار شخصیت‌ها دارد؟ آیا شخصیت‌ها نسبت به قسمت‌های پیشین رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهند؟ در مورد رفتارهای دو جبهه خیر و شر داستان گفتگو کنید. چه رفتارهایی از آن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد؟ مخالفان ولدمورت به چه ارزش‌های اخلاقی‌ای پایبند هستند؟ در مورد دوستی هری و رون گفتگو کنید. چرا آن‌ها با وجود اختلافات مجدداً با یکدیگر رابطه‌ی خوبی پیدا کردند؟ آیا مشاجره‌هایی بدین شکل دلیلی برای پایان دوستی است؟ در مورد ویژگی‌های داستان‌های فانتزی و وجود عناصر خارق‌العاده گفتگو کنید. اشاره کنید که این داستان‌ها با زندگی واقعی تفاوت دارند. در مورد ارتباط پیام‌های این داستان با واقعیت‌های موجود در جامعه صحبت کنید. چطور داستان‌های فانتزی می‌توانند مسائل زندگی واقعی را به تصویر بکشند؟ خلاصه با فرزندان خود صحبت کنید: در مورد رفتار شخصیت‌های مثبت و منفی و تفاوت‌ها و شباهت‌های داستان‌های فانتزی و دنیای واقعی گفتگو کنید.

فیلم سینمایی «هری پاتر و جام آتش» چهارمین بخش از مجموعه‌ی هری پاتر است. در این قسمت هری و دوستانش چهارده ساله‌اند و نسبت به سه قسمت قبل دغدغه‌های بزرگسالانه‌تری دارند. از طرفی فضای داستان نسبت به بخش‌های قبلی تاریک‌تر است. در این قسمت ولدمورت قدرتمندتر شده و در انتهای داستان به زندگی برمی‌گردد به همین ترتیب با داستانی تاریک‌تر که متضمن مرگ بعضی از شخصیت‌هاست رو به رو هستیم. نویسنده در این قسمت دنیای جادوگری را گسترش می‌دهد و آن را به فراتر از مرزهای انگلستان می‌کشاند و به همین ترتیب اتفاقات و درگیری‌های شخصیت‌های داستان به محیطی فراتر از فضای هاگوارتز گسترش پیدا می‌کند. برای مثال هری شهرت بیشتری پیدا می‌کند و در قسمت‌هایی با افرادی مانند خبرنگار روزنامه‌ی پیام امروز یا مسئولین وزارت سحر و جادو درگیر می‌شود. دوستی و همکاری هری و دوستانش یکی از پررنگ‌ترین عناصر مثبت این مجموعه است اما قهرمان‌های داستان هری پاتر انسان‌هایی مطلقاً بدون اشتباه نیستند به همین ترتیب هری و رون در این قسمت با یکدیگر درگیر می‌شوند. رون به هری حسادت می‌کند و هری نسبت به او احساس بدی دارد اما در نهایت به اشتباه خودشان پی می‌برند و مجدداً با یکدیگر دوست می‌شوند. در این قسمت مشخص می‌شود که هری بدون کمک دوستانش ناتوان است و نمی‌تواند به راحتی از مشکلات عبور کند. کمک هری به دیگران مانند سدریک دیگوری یا نجات دادن خواهر یکی دیگر از شرکت‌کنندگان مسابقه‌ی سه جادوگر، هم به نوعی نشان‌دهنده‌ی اهمیت دوستی و کمک به دوستان در این مجموعه است که می‌تواند اثر مثبتی بر مخاطبان داشته باشد. به نظر می‌رسد داستان هری پاتر تلاش دارد با خلق یک دنیای فانتزی مسائل دنیای واقعی را به تصویر بکشد. افرادی شرور سعی دارند که گروهی از مردم را از بین ببرند و افرادی خیرخواه در مقابل آن‌ها می‌ایستند. هری و دوستانش در این داستان نمادی برای شجاعت و مقابله در برابر شرارت هستند. از طرفی دوستی و همکاری آن‌ها به طی کردن این مسیر کمک می‌کند. در این قسمت دو جبهه‌ی خیر و شر داستان مرزبندی روشنی پیدا می‌کنند. با بازگشت ولدمورت، طرفداران او (موسوم به مرگ‌خواران) مجدداً سازمان پیدا می‌کنند و در مقابل آن‌ها دامبلدور و همراهانشان مقابله با آن‌ها را از سر می‌گیرند. هری و دوستانش دوره‌ی سابق قدرتمندی ولدمورت را به خاطر ندارند اما در این دوره به جبهه‌ی دامبلدور ملحق می‌شوند و در مقابل ولدمورت و مرگ‌خواران می‌ایستند. اعتماد دامبلدور، پروفسور مک‌گونگال، سیریوس بلک و ... به توانایی هری و دیگر نوجوان‌های قصه نشان می‌دهد که افراد کم‌سن و سال نیز می‌توانند در امور بزرگ نقش‌آفرینی کنند و موفق باشند. در انتهای این قسمت دامبلدور خطاب به هری می‌گوید که «دوران تاریکی آغاز شده است. دورانی که افراد باید میان راهی که آسان‌تر است و راه درست انتخاب کنند.» در قسمت‌های بعدی هری و دوستانش به دلیل مقابله با ولدمورت و طرفدارانش سختی‌های زیادی را تحمل می‌کنند و این مسأله نشان‌دهنده همین انتخاب است. به این ترتیب این داستان پیام مثبتی در جهت انتخاب کردن مسیر درست دارد، گرچه انتخاب این مسیر ممکن است مشکلات بیشتری به همراه داشته ‌باشد. شخصیت‌های نوجوان قصه در این قسمت دغدغه‌های بزرگسالانه‌تری دارند. برای مثال هری به تدریج احساس می‌کند که نسبت به دختری احساس علاقه پیدا کرده و یا مسأله‌ی پیدا کردن همراه در جشن رقص کریسمس برایشان تبدیل به دغدغه‌ی مهمی می‌شود. این موارد ممکن است با فرهنگ ایرانیان برای این گروه سنی مغایرت داشته ‌باشد. از طرفی بینندگان باید توجه کنند که حوادث این داستان در بستر یک دنیای تخیلی اتفاق می‌افتد که صرفاً برای جذابیت قصه خلق شده‌است. برای مثال در دنیای واقعی انسان‌ها با جارو پرواز نمی‌کنند و نمی‌توانند با چوبدستی خود جادو کنند. به این ترتیب همه‌ی اتفاقات داستان را تنها باید به عنوان یک حادثه تخیلی و داستانی پذیرفت. از طرفی گرچه هری، رون و هرمیون می‌توانند به مشکلات غلبه کنند و آسیب نبینند اما این اتفاق ممکن است در دنیای واقعی به شکل دیگری رخ دهد. توجه نکردن به توصیه والدین و مربیان و ورود به حوادث پرخطر ممکن است نتایج جبران‌ناپذیری داشته باشد. در نهایت داستان هری پاتر و جام آتش اثری سرگرم‌کننده برای نوجوانان است و باید توجه داشت که به دلیل محتوای تاریک‌تر نسبت به قسمت‌های پیشین رده‌سنی بالاتری دارد و می‌تواند پیام‌های مثبتی برای گروه سنی ذکر شده داشته باشد. علاوه بر این کتاب‌های مجموعه‌ی هری پاتر پیشنهاد مناسبی برای علاقه‌مند کردن نوجوانان به کتابخوانی است. خلاصه آنچه لازم است والدین بدانند: هری پاتر و جام آتش چهارمین قسمت از مجموعه‌ی هری پاتر است. باید توجه داشت که این مجموعه در ژانر فانتزی است و عناصر موجود در آن با دنیای واقعی تفاوت دارد گرچه پیام‌های داستان در دنیای واقعی نیز معنا پیدا می‌کند. شخصیت‌های مثبت و منفی این داستان هر کدام الگوهایی برای رفتار مناسب در دنیای واقعی هستند.

فیلم چهارم مجموعه هری پاتر به‌طور پیوسته از یک نقطه داستانی به نقطه دیگر حرکت می‌کند و اطمینان حاصل می‌شود که هر یک از شخصیت‌های محبوب رمان، حداقل لحظه کوتاهی را روی پرده داشته باشند. وقتی هری، هرمیون (اما واتسون) و رون (راپرت گرینت) در جام جهانی کوییدیچ در فیلم هری پاتر و جام آتش شرکت می‌کنند، شاهد تأثیر کامل ستاره‌های ورزشی هستند: طرفداران هورا می‌کشند و پا می‌کوبند و تصاویر جادویی بازیکنان بر فراز جمعیت می‌درخشد. این واقعیت که محل برگزاری جام جهانی توسط مرگ‌خواران لرد ولدمورت (رالف فاینز) ویران می‌شود، تقریباً وقفه‌ای ایجاد نمی‌کند.مسابقات سه‌جادوگر، مضمون اصلی فیلم یعنی شهرت را گسترش می‌دهد. هری به‌تدریج با تقلب مواجه می‌شود (توسط مربیان بزرگسال که قصد دارند دانش‌آموزان خود برنده شوند) و کمی سوءاستفاده جسمی و روحی. این فیلم باعث می‌شود از خود بپرسیم آیا بچه‌های 14 یا 17 ساله باید جنگجو و بازمانده باشند؟ هری و دوستانش باید درد را تحمل کنند، ترس را پشت سر بگذارند و حتی تصمیم بگیرند که مبارزه کنند یا درد وارد کنند. بزرگ شدن، چه در فیلم و چه در زندگی واقعی، یک گذار دشوار است و فیلم هری پاتر و جام آتش، دوران نوجوانی را بسیار ناخوشایند نشان می‌دهد. با این حال، این فیلم به‌خوبی سایر فیلم‌های این مجموعه است و کودکان در صورتی که بتوانند عناصر ترسناک آن را درک کنند، قطعاً از آن لذت خواهند برد.