سر وقت

فیلم «in time» اثری اکشن و علمی-تخیلی و محصول سال 2011 آمریکاست. داستان در آینده اتفاق می‌افتد؛ زمانی‌که انسان‌ها با دستکاری ژنتیکی توانسته‌اند عمر طبیعی را در 25 سالگی متوقف کنند. پس از آن افراد باید برای زنده‌ماندن زمان به دست آورند. درواقع، واحد پول «زمان» است. افراد باید کار کنند تا زمان به دست آورند و با آن هزینه‌ی زندگی را تأمین کنند. مشکل از جایی آغاز می‌شود که ویل سالاس، کارگری از طبقه فقیر، متوجه می‌شود که افراد مرفه به‌تدریج هزینه‌ی زندگی و مالیات‌ها را افزایش می‌دهند تا زمان بیشتری به دست آورند و جاویدان شوند و به این طریق افراد زیادی از طبقه‌ی کارگر جان خود را از دست می‌دهند. در ادامه‌ی داستان، ویل به همراه معشوقه‌اش سیلویا تلاش می‌کنند تا این سیستم را تخریب کنند و مرز میان فقیر و غنی را بردارند. آن‌ها با تخریب بانک‌های زمان، زمان را بدون هیچ بهایی در اختیار مردم قرار می‌دهند و در این راه با پلیس درگیر می‌شوند. خشونت، ترس و ناهنجاری اجتماعی در این اثر نسبتاً بالاست.

• از فرزند خود بپرسید چه اشکالات و نقدهایی می‌تواند به جامعه‌ی موردنظر فیلم وارد کند؟ جامعه‌ی بشری امروز چه شباهت‌هایی با فیلم دارد؟ درهم‌شکستن یک سیستم چه عواقبی دارد و مزایا و معایب آن چیست؟ به‌کاربستن قانون داروین در جوامع انسانی چه مشکلی دارد؟ از فرزند خود بپرسید که با توجه به شرایطی که فیلم در نظر دارد، آیا او ویل را یک قهرمان کامل می‌داند یا نسبت به بعضی از کارهایش نقد دارد؟ چه راهکارهایی برای اصلاح یا نابودی یک سیستم غلط وجود دارد؟ خلاصه: درمورد اشکالات سیستمی که فیلم به نمایش گذاشته از فرزند خود بپرسید و آن را با جامعه‌ی بشری امروز مقایسه نمایید.

این فیلم یک نظام و جامعه‌ی نابرابر را به تصویر می‌کشد که شباهت بسیاری با نظام سرمایه‌داری دارد و می‌تواند موضوع جالبی برای گفت‌وگو درباره‌ی نابرابری‌های نظام سرمایه‌داری باشد. ازاین‌رو، بررسی شباهت‌های این نظام با جامعه‌ی امروزی و پیداکردن مصادیق آن توصیه می‌شود. گرچه ویل با قانون‌شکنی به نظام غلط سرمایه‌داری اعتراض می‌کند و سعی دارد آن را درهم بشکند، اما این کار سبب هرج‌ومرج شده و امنیت افراد فقیر را مختل می‌کند. دزدانِ زمان از این موقعیت استفاده می‌کنند و از افراد فقیر بیشتر دزدی می‌کنند و در مجموع زمینه‌ی مرگ آن‌ها بیشتر فراهم می‌شود. در این نظام، قانون تنها زمانِ دزدیده‌شده را پیگیری می‌کند و جان افراد چندان اهمیتی ندارد. پلیس به دزدانی که از فقرا دزدی می‌کنند هم کاری ندارد، بلکه به‌دنبال پس‌گرفتن زمان‌های زیاد است و درواقع از منافع افراد سرمایه‌دار حمایت می‌کند تا منطقه‌بندی زمانی برهم نخورد و مرز میان فقیر و غنی حفظ شود. توصیه می‌شود با فرزندان خود درباره‌ی نابرابری‌های این سیستم گفت‌وگو کنید.  در این اثر، به قانون «بقای اصلح» داروین اشاره شده است و درواقع این سیستم براساس قانون داورین بنا شده که می‌گوید تنها قدرتمندان و ثروتمندان می‌توانند بقای خود را در جامعه تضمین کنند. بهتر است با همراهی فرزندتان اطلاعات بیشتری نسبت به این قانون به دست آورید و با نگاهی نقادانه آن را بررسی کنید. نسخه‌ی اصلی این فیلم به‌خاطر نمایش صحنه‌های غیراخلاقی برای نوجوانان مناسب نیست و توصیه می‌شود نوجوانان زیر 17 سال در معرض تماشای آن قرار نگیرند. خلاصه: به والدین توصیه می‌شود در مورد موضوعاتی مانند نظام سرمایه‌داری و نظام برابر با فرزندان خود صحبت کنند.

نیمه اول فیلم در زمان، شیک و اصیل است و به اندازه کافی اکشن و شوخی‌های بامزه زمانی دارد تا واقعا سرگرم‌کننده باشد بدون اینکه اغراق‌آمیز باشد. این فیلم با نمایشی از بازیگران ستاره و بااستعداد، به رهبری تیمبرلیک که همیشه کاریزماتیک است، در نوبت‌های مختلف یک فیلم هیجان‌انگیز، رساله‌ای درباره توزیع ناعادلانه ثروت و یک ماجراجویی در سبک بوننی و کلاید و رابین هود است. بخش‌هایی از فیلم به‌خصوص تاثیرگذار است، مثل سکانس دردناکی که در آن ریچل با تمام توان می‌دود تا قبل از تمام شدن زمانش، ویل را ملاقات کند، یا وقتی که ویل به بهترین دوستش (جانی گالکی) به احترام ۱۰ سال دوستی‌شان، یک دهه از عمرش را هدیه می‌دهد.اما وقتی ویل و سیلویا به هم وصل می‌شوند تا زمان را آزاد کنند، عیب‌های فراوان فیلم آشکار می‌شود و با سؤالات بی‌پاسخ، روند فیلم را کند می‌کند. نام پدر مرحوم ویل چند بار ذکر می‌شود، اما هرگز دقیقاً مشخص نیست که چرا او یک قهرمان انقلابی بود. همچنین مشخص نیست که سیستم زمان چه زمانی و چگونه آغاز شد - آیا یک تغییر ژنتیکی در آینده‌ای پادآرمان‌شهر است یا چیزی که برای حفظ توده‌ها در شرایطی شبیه به برده‌داری ایجاد شده است. برخی از روابط، به‌ویژه رابطه سیلویا با والدینش، یک‌بعدی هستند (این مضحک است که یکی از ثروتمندترین مردان جهان زمان خود را به دخترش ندهد). کارگردان اندرو نیکول برای پیش‌فرض جذاب فیلم و بازیگران هیجان‌انگیز امتیاز می‌گیرد، اما باید کار بهتری در حفظ مفهوم خنک و محکم کردن سرنخ‌های شل انجام می‌داد. این یکی از آن فیلم‌های علمی-تخیلی سرگرم‌کننده است که بهتر است زیاد درباره آن فکر نکنید، وگرنه احساس می‌کنید وقتتان تلف شده است.